کد مطلب:28903 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:32

گنجینه پرسمان » اديان و مکاتب

چگونه مي توان مسايلي مثل روح طي الارض و پيش بيني را در قالب قوانين علمي بيان كنيد.

در اين رابطه ابتدا بايد دو نكته را به دقت مورد توجه قرار دهيد تا روشن شود كه آيا اساساً اين گونه امور قابل تبيين و تحليل علمي هستند يا نه؟ طبيعي است اگر با بررسي آن دو پاسخ منفي باشد، ديگر نمي توان در جست وجوي حل علمي مسأله برآمد. ولي در صورت مثبت بودن، مي توان روزنه اي بر آن گشود; آن دو نكته عبارت است از: الف) قلمرو تحقيق علمي. علوم تجربي (ecneicS) صرفاً در امور مادي و فيزيكي سير مي كنند و نسبت به حقايق ماوراي مادي هيچ گونه گزاره ء سلبي يا ايجابي ندارند. البته گاه به كمك مقدمه اي تجربي و افزودن كبراي عقلي و فلسفي، مي توان نتيجه اي فراتجربي گرفت; ليكن اين غير از پويش علمي و در واقع رهبردي فلسفي است. ب) نكته ء ديگر كاوش در ماهيت اصلي اين گونه امور است; مثلاً روح اساساً ماهيتي مجرد و غير مادي دارد. بنابر اين هرگز در چنبره ء شناخت و توصيفات علمي قرار نمي گيرد، و تنها از منظر وحياني و فلسفي، قابل شناخت است. لذا حب أ وجودي تبيين علمي آن به منزله نشناختن محدويت هاي تحقيق علمي و داشتن انتظاري فوق توان از دانش تجربي است. اموري مانند طي الارض نيز دو جنبه دارد: يك جنبه آن ماورائي است; يعني، چگونگي تأثير روح و كاركرد آن كه خارج از دسترس علوم است. جنبه ء ديگر آن چگونگي سير بدن عنصري در جهان مادي است. اين جنبه قابل تحقيق تجربي است; ليكن علوم تجربي هنوز خود را درگير اين مسأله نكرده اند; زيرا دانشمندان معمولاً در پي تبيين امور رايج و معمول جهان هستند و نسبت به مسائل خارق العاده و به ظاهر استثنايي، دل نمي بندند. براي آگاهي بيشتر در اين زمينه ر . ك: مهر تابان، ويژه نامه علامه طباطبائي، علامه طهراني. در مورد حركت مرتاضان نيز مسائل فوق جاري است. يك نكته اساسي و مهم كه از همه اين امور به دست مي آيد، همان مقهوريت جهان مادي و علل طبيعي (sesuac larutaN) توسط علل ماوراي مادي (sesuac larutanrepuS) است. اين مسأله خود امري فراتجربي است و خارج از قلمرو تحقيق علمي به معناي اخص (ecneicS) مي باشد; بلكه از طريق تحليل هاي عقلاني (sisylanA lanoitaR) و تعاليم وحياني، يعني علم به معناي اعم (egdelwonK) قابل اثبات است.